چگونه با دیالیز زندگی عادی داشته باشیم؟ (نکات خودمراقبتی)
زندگی با دیالیز چالش هایی دارد، اما با رعایت نکات خودمراقبتی میتوانید کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید و فعالیت های روزمره را با حداقل محدودیت انجام دهید. در این مطلب، راهکارهای عملی برای زندگی عادی با دیالیز، مدیریت عوارض و حفظ سلامت جسمی و روحی را بررسی میکنیم.
۱. برنامه دیالیز را دقیق رعایت کنید
✅ حضور منظم در جلسات دیالیز: طبق برنامه پزشک، جلسات همودیالیز یا دیالیز صفاقی را پیگیری کنید.
✅ پایش دقیق آزمایشها: کنترل منظم کراتینین، اوره، پتاسیم و هموگلوبین برای جلوگیری از عوارض ضروری است.
✅ مراقبت از دسترسی عروقی (فیستول یا کاتتر): از فشار آوردن روی دست فیستول دار خودداری کنید و بهداشت آن را رعایت کنید.
۲. رژیم غذایی مناسب برای بیماران دیالیزی
رژیم غذایی نقش کلیدی در کنترل عوارض دیالیز دارد:
مواد غذایی مفید:
- پروتئین باکیفیت: تخم مرغ، مرغ، ماهی و گوشت کم چرب (جبران پروتئین از دسترفته در دیالیز)
- میوه های کم پتاسیم: سیب، انگور، آناناس (پتاسیم بالا باعث ضعف عضلانی و نامنظمی ضربان قلب میشود)
- سبزیجات مجاز: هویج، کلم، لوبیاسبز (پتاسیم متوسط)
مواد غذایی محدودشده:
- نمک و غذاهای فرآوری شده (افزایش فشار خون و تورم)
- پتاسیم بالا: موز، پرتقال، گوجه فرنگی، سیب زمینی
- فسفر بالا: لبنیات، نوشابه، شکلات (میتواند باعث خارش و پوکی استخوان شود)
💡 نکته: با یک متخصص تغذیه کلیه مشورت کنید تا برنامه غذایی شخصی سازی شده دریافت کنید.
۳. مدیریت مایعات بدن
- مصرف مایعات را کنترل کنید: افزایش وزن بین جلسات دیالیز نباید بیش از ۳-۴% وزن بدن باشد.
- علائم تجمع مایع را بشناسید: تنگی نفس، تورم پاها و فشار خون بالا نشانه های احتباس مایعات هستند.
- راه های کاهش تشنگی: آبنبات ترش بدون قند، تکه های یخ کوچک، شستن دهان با آب خنک.
۴. فعالیت بدنی و ورزش مناسب
ورزش منظم به بهبود گردش خون، کاهش خستگی و سلامت روان کمک میکند:
- پیاده روی روزانه (۲۰-۳۰ دقیقه)
- تمرینات کششی و یوگای ملایم
- پرهیز از ورزشهای سنگین که فشار زیادی به بدن وارد میکنند.
⚠ هشدار: قبل از شروع ورزش با تیم درمانی خود مشورت کنید.
۵. مراقبت از سلامت روان
دیالیز ممکن است باعث استرس و افسردگی شود، اما این راهکارها کمک کننده هستند:
- گروه های حمایتی بیماران دیالیزی را دنبال کنید.
- تکنیک های آرامش بخش مثل مدیتیشن و تنفس عمیق را تمرین کنید.
- با خانواده و دوستان در مورد احساسات خود صحبت کنید.
۶. سفر و زندگی اجتماعی با دیالیز
- قبل از سفر، مراکز دیالیز مقصد را پیدا کنید.
- داروها و مدارک پزشکی را همراه داشته باشید.
- در مهمانی ها، رژیم غذایی خود را رعایت کنید.
۷. پیشگیری از عفونتها
- دستها را مرتب بشویید.
- از دسترسی عروقی (فیستول/کاتتر) در برابر آلودگی محافظت کنید.
- واکسن های ضروری (هپاتیت B، آنفولانزا) را بزنید.
۸. ارتباط منظم با تیم درمان
- علائم جدید (خارش، تنگی نفس، ضعف) را گزارش دهید.
- داروها را طبق دستور مصرف کنید (EPO، ویتامین D، فسفات بایندرها).
جمع بندی: زندگی عادی با دیالیز امکانپذیر است!
با رعایت برنامه درمانی، تغذیه مناسب، ورزش سبک و مراقبت های روانی میتوانید زندگی پویا و باکیفیتی داشته باشید. هرگز سؤالات خود را از پزشک و پرستاران پنهان نکنید و از سیستم های حمایتی استفاده کنید.
🔹 آیا شما یا عزیزانتان دیالیز میشوید؟ چه راهکارهایی برای زندگی بهتر پیشنهاد میکنید؟ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید.
بدون دیدگاه