پیوند کلیه یا دیالیز؟
خوشبختانه امروز انجام پیوند کلیه یکی از اقدامات درمانی مهم در جهت خلاص شدن از انجام دیالیز مصنوعی می باشد. در روش پیوند کلیه یکی از کلیه های فرد دهنده کلیه به فرد گیرنده که مبتلا به نارسائی کلیه است به روش جراحی پیوند زده می شود.
هر فردی در حالت نرمال دو کلیه دارد که در پهلوها و در محل اتصال دنده به ستون فقرات قرار گرفته اند و نقش اصلی آن انجام دیالیز طبیعی و خارج کردن مواد سمی غیر قابل استفاده به صورت ادرار از بدن می باشد.
وظیفه و عملکرد کلیه ها
در حالت نرمال همه افراد دو کلیه در پهلوهای خود و در محل اتصال دهنده به ستون فقرات دارند که توسط این دو کلیه دیالیز طبیعی و دفع مواد سمی از بدن انجام می شود. وظیفه اصلی کلیه تصفیه خون است اما به غیر از آن در تولید گلبول های قرمز و تنظیم الکترولیت ها مثل کلسیم و پتاسیم نقش بسیار مهمی دارند. مواد زائدی که توسط کلیه ها تصفیه می شود، به صورت ادرار از بدن خارج خواهد شد. در واقع در هر ۲۴ ساعت کلیه می تواند ۲۰۰ لیتر خون را تصفیه کند و ۲ الی ۳ لیتر را به صورت ادرار از بدن دفع کند و بقیه خون که شامل مواد مورد نیاز بدن است را به خون و بدن بر می گرداند.
در صورتی که کلیه کم کار شود و عملکرد درستی نداشته باشد، این تصفیه خون و تنظیم بدن به درستی انجام نمی شود و فرد دچار نارسایی کلیه می شود؛ زیرا مواد سمی در بدن این فرد جمع شدند. علائمی مثل ضعف، خستگی، بی حالی، بی اشتهایی، رنگ پریدگی و بوی بد دهان در افراد دچار نارسایی کلیه بروز می کند که در این مرحله بیمار نیاز به دیالیز مصنوعی یا در موارد شدیدتر نیاز به پیوند کلیه خواهد داشت.
دو علت شایع از کارافتادن کلیه ها :
- دیابت کنترل نشده
- فشار خون بالا
و لذا توصیه می شود افرادی که مبتلا به دیابت و فشارخون هستند جهت جلوگیری از ابتلا به نارسائی کلیه بیماری شان را جدی گرفته و به درمان منظم و به موقع آن بپردازند سومین علت نارسایی و از کارافتادن کلیه ها بیماری های التهابی سلول های تصفیه کننده خون یا گلومرونفریت است که علت آن ناشناخته می باشد. بعضی از بیماری های ارثی از قبیل بیماری کیستیک ارثی کلیه، سنگ های کلیه بزرگ و انسدادی و مصرف داروهای مخدر از جمله هروئین نیز باعث نارسائی کلیه می شوند.
در مراحل شروع کم کاری کلیه ممکن است کاملاً بی علامت باشد و زمانی که عملکرد کلیه حدود ۹۰ درصد کاهش پیدا می کند علائم نارسائی خود را به صورت فشارخون بالا، دفع پروتئین، تکرر ادراری، بالارفتن اوره و کراتینین خون، تورم در پلک ها و دست و پا، ضعف عمومی و بی حالی، بی اشتهایی و بوی بدن دهان نشان می دهد.
اولین کار برای انجام دیالیز
در مرحله اول بیمار نیاز به ایجاد فیستول شریانی یا وریدی برای انجام دیالیز در دست دارد که باید با حضور متخصص و جراح عروق این کار انجام شود. پس از آن بیمار می تواند تحت دیالیز قرار بگیرد. تعداد جلسات دیالیز برای هر بیمار متفاوت است؛ زیرا با توجه به شرایط بیمار و شدت نارسایی و کم کاری کلیه ها مشخص می شود. به طور کلی بیماران از یک جلسه در هفته تا ۳ جلسه در هفته مطابق با دستور پزشک می توانند تحت دیالیز قرار بگیرند. معمولاً دیالیز به دو صورت همودیالیز و دیالیز صفاقی انجام می شود که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.
• همودیالیز: در این روش به واسطه فیستول دست و توسط ماشین تصفیه خون صورت می گیرد و خون بیمار از طریق فیستول به دستگاه وارد می شود و مواد زائد آن توسط دستگاه جذب خواهند شد. پس از آن که خون داخل دستگاه تمیز شد به بدن بیمار بر می گردد. این روش دیالیز یکی از بهترین و مؤثرترین اقدامات خواهد بود.
• روش دیالیز صفاقی: روش بعدی با استفاده از پرده های طبیعی پوشاننده احشاء شکم بیمار انجام می شود که در مقایسه با روش همودیالیز تأثیر زیادی ندارد.
چگونگی انجام دیالیز
دیالیز به دو روش انجام می شود:
۱- همودیالیز
که در این روش تصفیه خون را طریق فیستول دست و توسط ماشین انجام می شود و خون شما از طریق فیستول وارد دستگاه شده و مواد زائد آن توسط دستگاه جذب می شود و پس از تمیز شدن به بدن شما برگردانده می شود. این روش بهترین و مؤثرترین نوع دیالیز است.
۲- روش دیالیز صفاقی
یا استفاده از پرده های طبیعی پوشاننده احشاء شکم بیمار
همچنانکه تأکید کردم بهترین و مؤثرترین روش همان همودیالیز می باشد.
تعداد جلسات دیالیز در هفته چقدر است؟
بسته به شدت نارسائی و کم کار شدن کلیه ها تعداد دیالیز فرق می کنند و از یک جلسه در هفته و تا سه جلسه در هفته انجام می شود.
پیوند کلیه بهتر است یا دیالیز
تنها راه نجات برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیه فقط دیالیز مصنوعی نیست؛ بلکه آن ها می توانند با انجام پیوند کلیه به زندگی خود ادامه دهند. در روش پیوند، کلیه سالم از فرد دهنده به فرد گیرنده (یعنی کسی که به نارسایی کلیه مبتلا است) منتقل می شود. پیوند کلیه می تواند از خویشاوندان یا افراد دیگر که شرایط دادن کلیه را دارند صورت گیرد.
درصد موفقیت پیوند کلیه بستگی به تطابق نسجی فرد دهنده و گیرنده دارد که پیش از عمل با آزمایش های مخصوص این موارد مشخص خواهد شد. توجه داشته باشید که هر چه فرد موردنظر به بیمار نزدیک تر باشد، تطابق نسجی بالاتر است؛ بنابراین درصد موفقیت پیوند بیشتر خواهد شد.
بدون دیدگاه