دیالیز CRRT
دیالیز جایگزینی کلیوی پیوسته (CRRT) چیست؟
درمان جایگزینی کلیوی پیوسته (CRRT:continuous renal replacement therapy) نوعی دیالیز است که برای کمک به افراد مبتلا به نارسایی کلیه استفاده می‌شود. زمانی که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند، CRRT می‌تواند به حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن کمک کند. این نوع دیالیز معمولاً برای افرادی که به نارسایی حاد کلیه (AKI) یا نارسایی کلیه مزمن (CKD) در مرحله آخر مبتلا هستند، استفاده می‌شود. در دیالیز معمولی جریان پاک سازی مواد زائد و حذف مایعات از بیمار بسیار سریع است و به طور بالقوه بر قلب و فشارخون بیمار فشار وارد می‌کند. اگر بیمار از قبل فشارخون پایین یا ناپایدار یا مشکلات قلبی داشته باشد، دیالیز معمولی را تحمل نخواهد کرد. سی‌آرآرتی (CRRT) نوع کند تری از دیالیز است که فشار کمتری بر قلب وارد می‌کند. این روش به‌جای اینکه چهار ساعت طول بکشد، در مدت زمان ۲۴ ساعت در روز انجام می‌شود تا به آرامی و مداوم مواد زائد و مایعات را از بدن بیمار پاک کند.
نحوه عملکرد CRRT
CRRT از طریق یک فرآیند به نام تصفیه خون خارج بدن (ECBP) کار می کند. در این فرآیند، خون از بدن خارج شده و از طریق یک صافی یا غشای دیالیز عبور داده می شود. این صافی مواد زائد و مایعات اضافی را از خون جدا می کند و سپس خون تمیز شده به بدن باز می گردد. CRRT را می توان به روش‌های مختلف انجام داد، از جمله:
هموفیلتراسیون وریدی پیوسته (CVVH):
این روش رایج ترین نوع CRRT است. در CVVH، خون از طریق یک کاتتر وریدی از بدن خارج می شود و سپس از طریق یک صافی عبور داده می شود. مایع اضافی از طریق فرایندی به نام اولترافیلتراسیون از خون خارج می شود.
همودیالیز وریدی پیوسته (CVVHD):
این روش مشابه CVVH است، اما به جای استفاده از صافی از یک غشای دیالیز برای حذف مواد زائد از خون استفاده می کند.
دیالیز با نفوذ و هم رفت پیوسته (SCUF):
این روش ترکیبی از CVVH و CVHD است. در SCUF، خون از طریق یک صافی و غشای دیالیز عبور داده می‌شود.
جدول مقایسه انواع روش های دیالیز در منزل
ویژگی | همودیالیز | دیالیز صفاقی | CRRT |
محل انجام | بیمارستان و خانه | خانه یا بیمارستان | بیمارستان و ICU و منزل |
فرآیند | خون از بدن خارج شده و از طریق صافی یا غشا عبور داده می‌شود | مایعات دیالیز به داخل حفره شکمی تزریق می‌شود | خون به طور مداوم از بدن خارج شده و از طریق صافی یا غشا عبور داده می‌شود |
دفعات | ۳ بار در هفته، به مدت چند ساعت | ۴ بار در روز | به طور مداوم |
مزایا | مؤثر برای حذف مواد زائد و مایعات اضافی | می توان در خانه انجام داد | برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه شدید که به دیالیز فوری یا مداوم نیاز دارند، مناسب است |
معایب | نیاز به مراجعه به بیمارستان دارد | می تواند دست و پا گیر باشد و خطر عفونت را افزایش دهد | نیاز به مراقبت تخصصی دارد |
مزایای دیالیز CRRT
- ثبات بیشتر: CRRT به طور مداوم خون را تصفیه می کند، که می تواند به ثبات بیشتر مایعات و الکترولیت‌ها در بدن کمک کند. این امر می‌تواند برای بیمارانی که دارای فشار خون ناپایدار هستند یا به تغییرات سریع در مایعات و الکترولیت‌ها حساس هستند، مفید باشد.
- حذف مایعات ملایم‌تر: CRRT مایعات را به آرامی و به طور مداوم از بدن خارج می کند، که می تواند خطر افت فشار خون و سایر عوارض جانبی را کاهش دهد.
- قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتر: CRRT را می توان برای طیف وسیعی از بیماران، از جمله نوزادان و کودکان، و همچنین بیماران مبتلا به نارسایی قلبی یا ریوی استفاده کرد.
عوارض جانبی CRRT
- هر زمان که یک کاتتر در بدن وجود داشته باشد، خطر عفونت وجود دارد.
- CRRT می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد، به خصوص در بیمارانی که اختلالات انعقادی دارند.
- می‌تواند باعث افت فشار خون شود، به خصوص در بیمارانی که کم خونی دارند.
- می‌تواند باعث عدم تعادل الکترولیت ها در بدن شود.
به طور کلی، انتخاب نوع دیالیز به شرایط خاص هر بیمار و نظر پزشک بستگی دارد.