رژیم غذایی مناسب برای بیماران دیالیزی

اهمیت رژیم غذایی در بیماران تحت دیالیز

بیماران دیالیزی نیاز به برنامه غذایی خاص دارند، زیرا کلیه های آنها به درستی کار نمیکند. یک رژیم غذایی مناسب میتواند:
✔ از تجمع مواد زائد در خون جلوگیری کند
✔ سطح الکترولیتها (سدیم، پتاسیم، فسفر) را متعادل نگه دارد
✔ از کم آبی یا احتباس مایعات پیشگیری کند
✔ به حفظ سلامت استخوانها و قلب کمک نماید

 

اصول کلی رژیم غذایی برای بیماران دیالیزی

1. کنترل مصرف پروتئین

مصرف پروتئین باکیفیت مانند:

تخم مرغ

گوشت سفید (مرغ، ماهی)

گوشت قرمز کم چرب

پرهیز از پروتئینهای فرآوری شده (سوسیس، کالباس)

۲. مدیریت پتاسیم

پرهیز از مواد غذایی پرپتاسیم:

موز، پرتقال، کیوی

گوجه فرنگی، سیب زمینی، اسفناج

آجیل و خشکبار

جایگزینهای کم پتاسیم:

سیب، هلو، انگور

کلم، خیار، کدو سبز

 

 

۳. کاهش فسفر

اجتناب از:

لبنیات پرچرب

نوشابه های گازدار

غذاهای فرآوری شده

مصرف محدود تخم مرغ و حبوبات

۴. کنترل سدیم (نمک)
پرهیز از:

غذاهای کنسروی

ترشیجات و شورها

فست فودها

جایگزینها:

استفاده از ادویه های مجاز (زردچوبه، فلفل سیاه)

پخت غذا در خانه با نمک بسیار کم

۵. مدیریت مایعات

محدودیت مصرف آب بر اساس دستور پزشک

پرهیز از:

سوپهای رقیق

نوشیدنی های حجیم (آبمیوه های صنعتی)

جایگزینها:

مکیدن یخ خردشده برای رفع تشنگی

استفاده از لیوان های کوچک

 

نمونه برنامه غذایی روزانه

وعده غذایی گزینه های مجاز
صبحانه نان تست + تخم مرغ آبپز + مربای کم پتاسیم (سیب) + چای کم رنگ
میان وعده سیب پوست کنده + بیسکویت ساده
ناهار مرغ گریل شده + برنج + سالاد خیار و کلم با روغن زیتون
عصرانه نان و پنیر کم نمک + چای
شام ماهی کبابی + پوره سیب زمینی (آب پز شده) + هویج بخارپز

نکات کلیدی برای بیماران دیالیزی

🔹 پرهیز از مصرف خودسرانه مکملها (مخصوصاً ویتامین D و کلسیم)
🔹 مشورت با متخصص تغذیه قبل از هر تغییر در رژیم
🔹 پایش منظم آزمایش خون (کراتینین، اوره، الکترولیتها)
🔹 ترجیح روشهای پخت سالم (بخارپز، کبابی، آب پز)

📌 توجه: این برنامه کلی است و باید توسط پزشک یا متخصص تغذیه بر اساس شرایط فردی تنظیم شود.